Page 157 - Cuon 6
P. 157
PHÁP LUẬT VỀ ĐĂNG KÝ VÀ BẢO HỘ QUYỀN SỞ HỮU TRÍ TUỆ
MỘT SỐ VẤN ĐỀ DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CẦN QUAN TÂM
thời gian vừa qua đều bộc lộ những vướng mắc, bất cập nhất định, đặc
biệt là biện pháp dân sự và hình sự.
Trước hết, việc bảo vệ tài sản sở hữu trí tuệ bằng biện pháp dân sự
được coi là điểm yếu và thách thức lớn nhất của hệ thống SHTT của nước
ta hiện nay. Về bản chất, quyền sở hữu trí tuệ là quyền dân sự, do đó, cần
được thực thi, bảo vệ chủ yếu bằng biện pháp dân sự thông qua hệ thống
Toà án. Như thế mới có thể bù đắp được đầy đủ các thiệt hại của chủ sở
hữu tài sản SHTT do hành vi xâm phạm. Đây cũng là xu thế chung trên thế
giới về thực thi quyền sở hữu trí tuệ. Tuy nhiên, tại Việt Nam, việc thực thi
quyền sở hữu trí tuệ bằng các biện pháp dân sự lại không nhiều. Hầu hết các
chủ thể quyền đều lựa chọn các biện pháp xử phạt hành chính để thực thi
quyền sở hữu trí tuệ của mình. Thực tiễn này có nguyên nhân khách quan
và chủ quan. Về nguyên nhân khách quan, cơ quan chuyên trách giải quyết
các tranh chấp SHTT là tòa án ở Việt Nam được nhận định là còn hạn chế
về năng lực cũng như kinh nghiệm xét xử. Hiện nay, chúng ta chưa có Tòa
chuyên trách về SHTT. “Rất ít kiểm sát viên hay chánh án có chuyên môn
sâu về SHTT” . “Trong khi đó, pháp luật về SHTT là lĩnh vực mang tính
chuyên ngành sâu, rộng và phức tạp. Khi giải quyết các vụ tranh chấp, xâm
phạm quyền, phần lớn các cơ quan thực thi không thể chủ động, mà còn lệ
thuộc vào ý kiến giám định, ý kiến của cơ quan chuyên môn” . Chẳng hạn,
vụ tranh chấp quyền tác giả giữa họa sĩ Lê Linh và Công ty Phan Thị đối
với tác phẩm “Thần đồng đất Việt” kéo dài tới 12 năm.
Theo Báo cáo Môi trường kinh doanh (Doing Business 2020) của
Ngân hàng Thế giới thì Việt Nam hiện đang xếp hạng rất thấp về chỉ số
giải quyết tranh chấp hợp đồng (xếp thứ 68 trên tổng số 190 nền kinh tế
trên thế giới) với thời gian giải quyết tranh chấp tại Việt Nam được đánh
giá trung bình 400 ngày, chi phí giải quyết tranh chấp trung bình được
xác định là 29% giá trị hợp đồng, chất lượng của quy trình xét xử chỉ đạt
7,5/18 điểm .
156